มนุษย์เกิดเสรี แต่เขาถูกพันธนาการอยู่ทั่วทุกแห่งหน ผู้เชื่อว่าตนเป็นนายฅนอื่นกลับเป็นทาสเสียยิ่งกว่า ข้าพเจ้าไม่ทราบ จะทำให้การเปลี่ยนแปลงนี้ถูกต้องตามกฎหมายได้อย่างไร ?
ข้าพเจ้าเชื่อว่าตอบคำถามนี้ได้
“เมื่อประชาชนถูกบังคับให้เชื่อฟัง เขาก็เชื่อฟัง เขาย่อมทำดีแล้วแต่ทันทีที่เขาสามารถสลัดแอกทิ้งไปได้ เขาก็สลัดมันทิ้ง เขาทำได้ดียิ่งขึ้น เพราะสิทธิ์ที่เขาใช้เพื่อเอาเสรีภาพคืนมานั้น ก็เป็นสิทธิ์เดียวกันกับที่ถูกใช้เพื่อแย่งมันไปจากเขาจะพูดว่าประชาชนมีสิทธิ์ที่จะเอาเสรีภาพของตนคืนมาก็ได้
หรือจะบอกว่าไม่มีใครมีสิทธิ์แย่งมันไปก็ได้เหมือนกัน”
แต่ระเบียบสังคมเป็นสิทธิ์อันศักดิ์สิทธิ์อันเป็นฐานของสิทธิ์อื่นๆ ทั้งมวล ทว่า สิทธิ์นี้ไม่ได้มาจากธรรมชาติ มันเกิดจากการตกลงร่วมกันเราจึงจำเป็นต้องรู้ว่าข้อตกลงเหล่านั้นมีอะไรบ้าง “สัญญาประชาคม”
จัดส่งฟรี! ทุกออเดอร์ไม่มีขั้นต่ำ