สงครามในประวัติศาสตร์ไทย

จากสงครามในประวัติศาสตร์ที่ปรากฏในหนังสือเล่มนี้ เป็นทั้งสงครามที่ปกป้องเอกราช เป็นสงครามเพื่อปราบกบฏ กระทั่งเป็นสงครามที่เกิดขึ้นเพื่อขยายอำนาจ ที่ใช้ทั้งยุทธศาสตร์และยุทธวิธีในการรบ เพราะชัยชนะเท่านั้นที่เป็นผู้กระทำสงครามต้องการ แต่ทว่า สงครามให้ทั้งชัยชนะ และพ่ายแพ้ แม้หนังสือเล่มนี้ จะบ่งชี้ว่ากว่าจะมีชาติไทยในวันนี้ได้ เราต้องสูญเสียเลือดเนื้อ น้ำตา กระทั่งชีวิตของบรรพบุรุษมากมาย ให้เราคนรุ่นหลังได้รำลึกนึกถึง และตระหนักถึงสิ่งเหล่านี้ไว้ในหัวใจ แต่อีกแง่มุมหนึ่งของสงคราม ก็ได้ให้บทเรียนแก่เราว่า ไม่ว่าชัยชนะ หรือพ่ายแพ้ ก็อย่าได้ก่อให้เกิดสงคราม เพราะทุกสงครามไม่ว่าจะอย่างไร ก็คือการสูญเสียของมนุษย์ชาติ…